Pytania i odpowiedzi dotyczące udzielania kredytów z dopłatą w ramach programu Rodzina na swoim
Klient ubiegający się o kredyt preferencyjny jest żołnierzem służby stałej i zajmuje kwaterę służbową na mocy zapisów ustawy z dnia 22 czerwca 1995 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 22 czerwca 1955 roku żołnierzowi służby stałej od dnia wyznaczenia go na pierwsze stanowisko służbowe do dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej przysługuje prawo zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, będącym w dyspozycji Agencji. Klient nie jest właścicielem zajmowanego lokalu mieszkalnego, a więc może ubiegać się o kredyt preferencyjny z dopłatami - o ile spełnia pozostałe przesłanki Ustawy z dnia 8 września 2006 roku do ubiegania się o dopłaty. Czy we wskazanej powyżej sytuacji mają zastosowanie zapisy art. 4 ust 3 pkt 2, tj. kredytobiorca - żołnierz służby stałej zajmujący kwaterę służbową - jest zobowiązany do rezygnacji z przyznanej kwatery z chwilą, gdy uzyska możliwość zamieszkania w nabytym z udziałem środków kredytu preferencyjnego z dopłatami lokalu mieszkalnym/domu?
Przedstawiony w pytaniu problem dotyczy przypadku, w którym o kredyt preferencyjny ubiega się żołnierz służby stałej zajmujący kwaterę służbową na mocy przepisów ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 z późn. zm.).
Zgodnie z zamkniętym katalogiem okoliczności, które uniemożliwiają uzyskanie dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych udzielanych na warunkach ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, określonym w art. 4 ust. 1 tej ustawy, docelowy kredytobiorca w dniu zawarcia umowy kredytu preferencyjnego nie może być:
- właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego;
- osobą, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny;
- osobą, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego;
- najemcą lokalu mieszkalnego.
Ponieważ żołnierz nie jest właścicielem zajmowanego lokalu mieszkalnego, fakt ten, według opinii Ministerstwa Infrastruktury, uprawnia go do ubiegania się o dopłaty do kredytu udzielonego na zakup lokalu mieszkalnego na warunkach ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania.
Wątpliwości natomiast budzi w omawianym przypadku możliwość zastosowania przepisów art. 4 ust. 3, zgodnie z którym ustawodawca dopuszcza możliwość stosowania dopłat, jeżeli docelowy kredytobiorca w dniu zawarcia umowy kredytu preferencyjnego jest osobą, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego lub najemcą lokalu mieszkalnego pod warunkiem, że równocześnie z zawarciem umowy kredytu preferencyjnego pisemnie zobowiąże się on odpowiednio do:
- wypowiedzenia członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, w której przysługuje mu spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, lub do zrzeczenia się tego prawa,
- rozwiązania umowy najmu i opróżnienia lokalu mieszkalnego
- w terminie 6 miesięcy od dnia uzyskania tytułu własności lub przystąpienia do użytkowania nieruchomości, na którą został udzielony kredyt preferencyjny.
Zasady zakwaterowania żołnierzy w kwaterach służbowych reguluje wspomniana już ustawa o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 21 tej ustawy żołnierzowi służby stałej od dnia wyznaczenia go na pierwsze stanowisko służbowe do dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej przysługuje prawo zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, będącym w dyspozycji Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Według opinii MI, przysługujące żołnierzowi służby stałej prawo zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, będącym w dyspozycji Agencji jest w istocie stosunkiem administracyjnym. Jego realizacja następuje poprzez wydanie przez dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej (właściwego dla garnizonu, w którym żołnierza służby stałej wyznaczono na stanowisko służbowe) decyzji administracyjnej o prawie zamieszkiwania na czas pełnienia obowiązków na tym stanowisku w lokalu mieszkalnym, w miejscowości, w której żołnierz został wyznaczony na stanowisko służbowe lub zajmuje takie stanowisko albo w miejscowości pobliskiej (art. 24 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej). Ta sama ustawa (art. 32 i art. 32a ustawy) reguluje zasady ponoszenia kosztów napraw i remontów przeprowadzanych w kwaterze. Reguluje także zasady rozliczania opłat z tytułu używania lokalu (art. 36).
Jak wynika z powyższych wyjaśnień, przysługujące żołnierzowi służby stałej prawo zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, będącym w dyspozycji Agencji wykazuje szereg odrębności w stosunku do wywodzącej się z kodeksu cywilnego umowy najmu lokalu mieszkalnego, tak więc stosunek prawny łączący żołnierza zawodowego służby stałej z Wojskową Agencją Mieszkaniową nie może być traktowany na równi ze stosunkami cywilnoprawnymi, o których mówi art. 4 ust. 3 ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. Ponadto, z uwagi na fakt, iż stosunek prawny, na podstawie którego żołnierz zawodowy służby stałej zamieszkuje w przydzielonej mu kwaterze nie znalazł się w zamkniętym katalogu okoliczności wyłączających możliwość stosowania dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych, posiadanie przez niego takiego prawa, zgodnie z opinią MI, nie stanowi przeszkody w skorzystaniu z przepisów ustawy bez konieczności zrzeczenia się przez niego prawa do kwatery wynikającego z ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
