Pytania i odpowiedzi dotyczące udzielania kredytów z dopłatą w ramach programu Rodzina na swoim
Czy kredyt preferencyjny może zostać udzielony w przypadkach gdy wnioskodawcami kredytu są:
- obywatelka innego państwa (posiadająca kartę pobytu z adnotacją -rodzaj zezwolenia - "osiedlenie się", zamieszkująca w Polsce, która po rozwodzie z obywatelem polskim samotnie wychowuje dzieci,
- małżeństwo, w którym jedno z małżonków jest obcokrajowcem posiadającym kartę czasowego pobytu i prawo świadczenia pracy na terenie Polski?
Ustawa o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania jasno i precyzyjnie definiuje adresatów wsparcia udzielonego na warunkach ustawy. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy dopłaty mogą być stosowane jeżeli kredyt preferencyjny został udzielony na podstawie umowy zawartej z instytucją upoważnioną do udzielania kredytów przez:
- oboje małżonków lub
- osobę samotnie wychowującą przynajmniej jedno:
- małoletnie dziecko,
- dziecko, bez względu na jego wiek, na które, zgodnie z ustawą z dnia 28 listopad 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255, z późn. zm.) jest pobierany zasiłek pielęgnacyjny,
- dziecko do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, zakładach kształcenia nauczycieli oraz kolegiach pracowników służb społecznych, o których mowa w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), a także w szkołach wyższych, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365), oraz szkołach wyższych i wyższych seminariach duchownych, prowadzonych przez Kościół Katolicki, inne kościoły i związki wyznaniowe na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz przepisów o stosunku państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych.
Dodatkowe kryterium dotyczące odbiorców finansowego wsparcia stanowi warunek, iż żadna z osób, o których mowa w art. 3 ust. 1 nie jest lub nie była stroną innej umowy kredytu preferencyjnego (w rozumieniu ustawy o finansowym wsparciu rodzin ...), jak również nie jest podmiotem tytułu prawnego (prawo własności, spółdzielcze prawo własnościowe lub lokatorskie, stosunek najmu) do innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.
Dodać należy, że warunek niedysponowania żadnym tytułem prawnym do lokalu, spośród wymienionych w ust. 1 odnosi się tak do lokali położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza jej granicami. Ustawodawca nie wprowadził natomiast ograniczenia podmiotowego potencjalnych beneficjentów finansowego wsparcia ze względu na ich obywatelstwo czy też narodowość, uznając, iż ograniczenie takie mogłoby wywołać zarzut dyskryminacji.
W przypadku wskazanym w pytaniu pierwszym mowa jest o obywatelce innego państwa zamieszkującej w Polsce, która po rozwodzie z obywatelem polskim samotnie wychowuje dzieci - osoba ta jest więc osobą samotnie wychowującą przynajmniej jedno dziecko wskazaną przez ustawodawcę jako potencjalny uprawniony do skorzystania z dopłat do oprocentowania kredytu preferencyjnego.
Należy zauważyć, że określając definicję osoby samotnie wychowującej dziecko ustawodawca odwołał się do przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 200 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Zgodnie z art. 6 ust. 5 tej ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się "jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności".
Ustawodawca nie określił natomiast jakichś szczegółowych warunków, jakie miałaby spełniać osoba samotnie wychowująca dziecko/dzieci, aby mogła skorzystać z kredytu preferencyjnego. Wydaje się więc, że z punktu widzenia ustawy o finansowym wsparciu rodzin ..., przesłanką istotną dla uzyskania uprawnienia do dopłat jest w przypadku osoby samotnej z jednej strony fakt wychowywania dziecka, a z drugiej strony jego wiek, ewentualne uprawnienie do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego (niezależnie od wieku dziecka) lub fakt kształcenia się (gdy chodzi o dziecko do lat 25).
Odpowiadając zatem na pytanie pierwsze można stwierdzić, że wskazana w nim osoba może skorzystać z kredytu preferencyjnego i dopłat stosowanych do jego oprocentowania (przy założeniu spełnienia wszystkich pozostałych warunków ustawowych), jednakże z uwagi na fakt, iż ustawodawca określa pewne warunki, jakie dziecko wychowywane przez osobę samotną powinno spełniać, aby osoba ta mogła stać się podmiotem kredytu preferencyjnego istotne jest w ww. przypadku spełnienie warunków dotyczących dziecka.
W drugim pytaniu problem dotyczy możliwości skorzystania z kredytu preferencyjnego przez małżeństwo, w którym jedno z małżonków jest obcokrajowcem posiadającym kartę czasowego pobytu i prawo świadczenia pracy na terenie Polski.
W tym przypadku warunkiem determinującym stosowanie dopłat jest podpisanie umowy kredytowej przez oboje małżonków, natomiast fakt braku obywatelstwa polskiego jest z punktu widzenia warunków ustawy o finansowym wsparciu rodzin ... bez znaczenia. Przedstawiając powyższe wyjaśnienia Ministerstwo Infrastruktury wyraża pogląd, iż przepisy ustawy o finansowym wsparciu rodzin .... nie wykluczają możliwości zawarcia umowy kredytu preferencyjnego i skorzystania z dopłat do jego oprocentowania przez małżeństwo, w którym jeden z małżonków jest obcokrajowcem, jeżeli osoby te spełniają wszystkie warunki określone w ustawie o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania.
